Czym jest akt notarialny?

Dokumenty urzędowe, jakimi są akty notarialne, reguluje rozdział trzeci drugiego działu ustawy Prawo o notariacie. Jednak sama definicja aktu notarialnego nie jest zawarta w żadnej ustawie. Ponieważ jednak ze swej natury dokument ten jest wysoce sformalizowanym aktem sporządzonym przez konkretną osobę, udzielić można następującej definicji: aktem notarialnym jest akt sporządzony na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej przez polskiego notariusza, spełniający przesłanki narzucone przez polskie przepisy dotyczące tego aktu.

Zatem akty notarialne sporządza notariusz w ramach czynności notarialnych. Co to oznacza? Akt sporządzony za granicą, przez obcego notariusza, nie jest aktem notarialnym w świetle prawa polskiego. Nie oznacza to oczywiście, że taki dokument jest bez znaczenia, ale musi być to sytuacja, w którym właściwe jest również prawo zagraniczne.

Co musi zawierać akt notarialny?

Jak wspomniano na początku, aby dokument urzędowy mógł być nazwany aktem notarialnym, musi on spełniać określone wymagania prawa. Obowiązkowe elementy wymienia artykuł 92 § 1 ustawy Prawo o notariacie. Wśród nich należy wymienić:

• datę sporządzenia aktu (dzień, miesiąc i rok, a na żądanie strony – także godzinę i minutę),
• miejsce sporządzenia aktu,
• imię, nazwisko i siedzibę kancelarii notariusza, a jeżeli akt sporządziła osoba wyznaczona do zastępstwa notariusza lub upoważniona do dokonywania czynności notarialnych – dodatkowo imię i nazwisko tej osoby,
• imiona, nazwiska, imiona rodziców i miejsce zamieszkania osób fizycznych (osobą fizyczną jest każdy człowiek) biorących udział w akcie,
• nazwę i siedzibę osoby prawnej (np. spółki z o.o., fundacji itd.) i innych podmiotów biorących udział w akcie,
• imiona, nazwiska i miejsce zamieszkania osób działających w imieniu tych osób prawnych, ich przedstawicieli lub pełnomocników,
• imiona, nazwiska i miejsce zamieszkania innych osób obecnych przy sporządzaniu aktu,
• w określonych w ustawie przypadkach obywatelstwo i oświadczenie o statusie cudzoziemca osoby biorącej udział w akcie,
• oświadczenia stron, z powołaniem się w razie potrzeby na okazane przy akcie dokumenty,
• jeżeli żądają tego strony – stwierdzenie faktów i istotnych okoliczności,
• stwierdzenie, że akt został odczytany, przyjęty i podpisany,
• podpisy biorących udział w akcie oraz osób obecnych przy sporządzaniu aktu,
• podpis notariusza.

Brak któregokolwiek z tych elementów będzie skutkował nieważnością czynności prawnej.